Cyhoeddwyd 17/07/2025 | Diweddaru Diwethaf 17/07/2025
Beth yw'r ffordd orau o ennyn diddordeb pobl ifanc mewn sgyrsiau am ynni a'r amgylchedd?
Dyma gwestiwn sydd ar feddwl Catrin Ellis Jones, Pennaeth Cynnwys y Cyhoedd yn Trydan. Mae hi'n egluro:
“Fel datblygwyr ynni adnewyddadwy sy'n gweithredu ar ran dinasyddion Cymru, mae Trydan eisiau i bawb deimlo a bod yn rhan o'n cenhadaeth ynni i ffynnu. Ond nid yw “pobl ifanc” a “chynllunio seilwaith ynni” yn aml yn ymddangos yn yr un frawddeg na'r un gofod. Byddem ni wrth ein bodd yn dechrau newid hynny.”
“Bydd ein gweithredu neu ein diffyg gweithredu ar newid hinsawdd yn effeithio ar ein plant a chenedlaethau'r dyfodol, yn fwy nag oedolion a phobl hŷn heddiw, felly mae'n arbennig o bwysig bod lleisiau iau’n cael eu clywed.”
Mae Trydan yn cefnogi mentrau gyrfaoedd sy’n cael eu rhedeg gan ein cymdogion agos, Coleg Merthyr Tudful. Mae Trydan eisiau i ddysgwyr feddwl am swyddi a rolau yn y dyfodol y byddant yn eu cael eu hysgogi ganddynt tra yn yr ysgol neu'r coleg, a fydd yn hanfodol i Gymru elwa'n economaidd ac yn gymdeithasol o ddyfodol mwy cynaliadwy. Bydd angen peirianwyr, technegwyr, gweithwyr adeiladu, ecolegwyr, rheolwyr prosiectau, cyfreithwyr, ac, wrth gwrs, cyfathrebwyr gwych ar y sector ynni adnewyddadwy. Aeth Catrin at Lianna James, Cydlynydd Cyflogadwyedd a Menter gyda syniad. Ymatebodd hithau drwy gyflwyno’r Darlithydd, Anna Williams, ac Alisha Jones a Milly Stoneman (y ddwy yn 17 oed).
Mae Catrin yn ailgydio yn y stori:
“Disgrifiais yr hyn roedden ni’n gobeithio amdano: cynnwys ffilm, na fyddai Alisha, Milly a’u cyfoedion yn gwingo wrth ei wylio, a allai annog sgyrsiau newydd am ynni adnewyddadwy, ysbrydoli chwilfrydedd, a gadael gwylwyr eisiau darganfod mwy, a chymryd rhan. Trafodwyd ymarferoldeb: amserlen, brandio, cyfarfodydd cynnydd. Aethon nhw amdani, a minnau’n gadael fynd – gan roi rheolaeth greadigol iddyn nhw. Oedd hyn yn fwy brawychus i mi, nag iddyn nhw? Oedd!”
O’r dechrau, anelodd Millie ac Aleisha at ddull cynhwysol, aml-genhedlaeth, hwyliog. Mae’r pwnc y trafodon nhw’n effeithio ar bob un ohonom, a disgrifiodd Aleisha sut mae amser yn yr awyr agored gyda’i thad-cu, yn arsylwi natur, wedi gwneud iddi werthfawrogi’r Cymoedd a’r bryniau cyfagos.
Gyda chefnogaeth gan Anna, cynlluniodd Milly ac Aleisha’r ymarferoldeb a’r materion cyfreithiol, recriwtio cyd-fyfyrwyr a staff yn y coleg ac ymarfer gyda’r offer. Trefnodd Trydan i Owain o Treetop Films, Caerffili, ymuno â nhw am ddiwrnod, i helpu hogi eu sgiliau technegol. Ar ôl recordio llawer o ddeunydd yn y Coleg, penderfynodd y criw ddod o hyd i safbwyntiau eraill gan siopwyr yng nghanol tref Merthyr.
Mae'r canlyniad yn wych! Gyda chyffyrddiad ysgafn, mae'r ffilm hon yn tynnu sylw at bwnc difrifol. Mae'r adran gwir neu gau yn ffordd wych o ddechrau sgwrs y gallai unrhyw un ohonom roi cynnig arni. Defnyddion nhw'r ffynhonnell hon ar gyfer ysbrydoliaeth: “Onshore renewable energy : common myths”.
Mae Catrin a Trydan wrth eu bodd gyda'r canlyniad. Diolch a llongyfarchiadau mawr i Aleisha, Milly, Anna, Liana a'r holl staff, myfyrwyr a thrigolion Merthyr a gymerodd ran. Mae Trydan yn edrych ymlaen at fwy o gydweithio â'r Coleg yn y dyfodol.
Wrth fyfyrio ar eu llwyddiant, dywedodd Aliesha:
“Roedd gwneud y fideo yn gymysgedd o hwyl, anhrefn, a dysgu ar hyd y ffordd - yn bendant yn brofiad na fyddaf byth yn ei anghofio.”
Dywedodd Milly:
“I ddechrau, roeddwn i’n poeni am y ffilmio gan nad ydw i’n un sy’n allblyg iawn fel arfer. Roedd yn syndod o bleserus ac yn ddiddorol iawn drwy gydol y broses, i ddysgu mwy am bŵer gwynt a’r trawsnewid ynni.”
Dywedodd Anna Williams – Darlithydd yng Ngholeg Merthyr Tudful:
“Mae gweld y syniad yma’n tyfu i fod yn rhywbeth ystyrlon wedi bod yn wych. Mae Aleisha a Milly wedi dangos faint o effaith y gall pobl ifanc greadigol ei chael pan maen nhw’n cael lle i gymryd risgiau ac archwilio’r hyn sy’n bwysig iddyn nhw. Mae wedi bod yn addysgiadol, yn ddiddorol, ac mae’r profiad ymarferol wedi rhoi cipolwg ar ymarfer proffesiynol. Edrychaf ymlaen at weithio gyda Trydan yn y dyfodol.”
Dywedodd Liana James, Cydlynydd Cyflogadwyedd a Menter, Coleg Merthyr Tudful:
“Mae hwn wedi bod yn gyfle anhygoel i’n dysgwyr—yn gweithio i friff byw a chynhyrchu cynnwys gyda phwrpas go iawn. Fe wnaethon nhw ddatblygu sgiliau allweddol mewn cynhyrchu cyfryngau digidol a chydweithio â chleientiaid a chreu rhywbeth y gall eu cenhedlaeth nhw uniaethu ag ef. Mae eu ffilm yn helpu i chwalu rhwystrau a chwalu mythau cyffredin ynghylch cynaliadwyedd trwy ddangos y gall sgyrsiau am yr amgylchedd fod yn gynhwysol, yn hygyrch, a hyd yn oed yn hwyl. Rydyn ni’n ddiolchgar iawn i Trydan Gwyrdd Cymru am eu cefnogaeth drwy gydol y prosiect hwn, ac edrychwn ymlaen at barhau â’n partneriaeth i gynnig mwy o gyfleoedd ystyrlon yn y byd go iawn i’n dysgwyr.”
Gwyliwch y ffilm. Cofrestrwch i gadw mewn cysylltiad â Trydan a’n cenhadaeth ynni i ffynnu. A rhowch gynnig ar sgwrs GWIR / GAU eich hun!
